Wanneer schrijf je iets wel of niet aan elkaar?
Weet jij wanneer je woorden aan elkaar moet schrijven? Het is soms best lastig! Schrijf je bijvoorbeeld “huiswerk maken” of “huiswerkmaken”? Is het “glasvezel internet” of “glasvezelinternet”? We leggen het je stap voor stap uit bij Spellingoefenen.nl. Zo wordt het een stuk gemakkelijker en kun jij straks zelf de juiste spelling kiezen!
Wat zijn samenstellingen?
Samenstellingen zijn woorden die bestaan uit twee of meer losse woorden die samen één nieuw woord vormen. Bijvoorbeeld:
- Fiets + bel = fietsbel (een bel voor je fiets)
- School + tas = schooltas (een tas voor school)
- Zon + bril = zonnebril (een bril tegen de zon)
Zie je het? Deze woorden schrijf je aan elkaar omdat ze samen iets nieuws betekenen. In het Nederlands gebruiken we heel veel van dit soort samenstellingen. Soms worden de woorden heel lang, zoals boerenkoolstamppot of veiligheidsvoorschriften, maar dat is helemaal niet erg!
Belangrijke regel: samenstellingen schrijf je aan elkaar
De belangrijkste regel is simpel: samenstellingen schrijf je altijd aan elkaar. Ook als het woord hierdoor lang wordt, voorbeelden:
- Verkeersveiligheidsmaatregelen (verkeer + veiligheid + maatregelen)
- Glasvezelinternet (glasvezel + internet)
- Milieubewustzijnscampagne (milieu + bewustzijn + campagne)
Het kan er misschien een beetje gek uitzien, maar het blijft gewoon één woord. Probeer het hardop uit te spreken. Als het klinkt als één vloeiend woord, moet je het vaak aan elkaar schrijven.
Wanneer schrijf je woorden niet aan elkaar?
Er zijn situaties waarin je woorden juist los schrijft. Dit is meestal het geval als het geen samenstelling is. Kijk maar:
- Werkwoord + zelfstandig naamwoord: huiswerk maken, fietsen repareren.
- Bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord: grote hond, mooie bloem, warm deken.
- Voorzetsel + zelfstandig naamwoord: in huis, op tafel, aan zee.
- Getallen en maten: Bijvoorbeeld 100 meter sprint of vijf liter fles.
Lastige gevallen: spaties of niet?
Soms lijkt het alsof je een woord aan elkaar moet schrijven, maar dat hoeft dan toch niet. Dit zijn vaak vaste combinaties of woorden uit andere talen, zoals:
- Te allen tijde (niet: teallentijde)
- In staat tot (niet: instaattot)
- Per se (niet: perse)
- Van tevoren (niet: vantevoren of vante voren)
Soms moet het echter juist wél aan elkaar:
- Toekomstgericht (toekomst + gericht)
- Kindvriendelijk (kind + vriendelijk)
- Milieuvriendelijk (milieu + vriendelijk)
Twijfel je? Kijk in een woordenboek of zoek het online op. Dat helpt altijd!
Engelse woorden in het Nederlands
We gebruiken in het Nederlands veel Engelse woorden en dat kan voor de spelling ervan soms best lastig zijn. Schrijf je bijvoorbeeld:
- Online marketing of onlinemarketing (juist: onlinemarketing)
- Social media strategie of socialmediastrategie (juist: socialmediastrategie)
- E-mail account of e-mailaccount (juist: e-mailaccount)
Als het in het Nederlands een samenstelling is, dan schrijf je het aan elkaar. Soms helpt een streepje voor de duidelijkheid, zoals bij e-mailaccount.
Handige tips om geen fouten te maken:
- Lees het hardop. Klinkt het als één woord? Dan schrijf je het vaak ook aan elkaar.
- Check een woordenboek. Twijfel je? Opzoeken helpt!
- Let op vaste combinaties, sommige woorden horen altijd los van elkaar.
- Gebruik een spellingchecker op de computer om je te helpen.
- Hoe meer je oefent, hoe makkelijker het wordt.
Probeer eens in boeken of op websites samenstellingen te zoeken. Zo herken je ze sneller. Oefenen, oefenen, oefenen!
Wil je het écht goed leren?
Oefen dan vooral veel! Op Spellingoefenen.nl vind je veel leuke oefeningen om je te helpen. Je kunt bijvoorbeeld invuloefeningen doen, meerkeuzevragen beantwoorden of dictees maken. Hoe meer je oefent, hoe beter je het snapt.
Test jezelf!
Weet jij welke van deze woorden je aan elkaar schrijft?
- Zonne energie / zonne-energie / zonneenergie
- Auto ongeluk / autoongeluk / auto-ongeluk
- Data base / database / data-base
- Glasvezel internet / glasvezelinternet / glasvezel-internet
- Smart phone hoesje / smartphonehoesje / smart-phone-hoesje
- Lange termijnvisie / langetermijnvisie / lange-termijn visie
- Milieu vriendelijk / milieuvriendelijk / milieu-vriendelijk
Antwoorden:
- Zonne-energie
- Auto-ongeluk
- Database
- Glasvezelinternet
- Smartphonehoesje
- Langetermijnvisie
- Milieuvriendelijk
Terug naar blog